Chính sách vì dân
1. Chính sách và cuộc sống
Tại sao nhiều người phải đẩy đổ cổng trường để xin học cho con?
Tại sao những cây cổ thụ ở đường phố Hà Nội được ‘thay thế’ bởi một quyết định ‘có ít không nhiều’?
Tại sao quy định về bảo hiểm xã hội, lương hưu được cho là ‘tiến bộ’, ‘vì dân’ lại bị một số công nhân phản đối, và phải tạm dừng?
Tại sao con đường thẳng giữa thủ đô lại được thiết kế ‘cong mềm mại’?
Tại sao có ‘cán bộ’ khẳng định không cần hỏi ‘ý dân’ trước khi ra quyết định chính sách công?
Tại sao chính sách lại như thế? Hay tại vì chính sách “phải” như thế?
Tại sao chính sách không nên như thế?
Tại sao cần tiếp tục hoàn thiện quy trình làm ra chính sách?
Tại sao lại có khoảng cách giữa chính sách và cuộc sống?
2. Hoạch định chính sách vì cuộc sống
Chính sách [@chính sách công] ảnh hưởng đến hầu hết các lĩnh vực đời sống xã hội. Chính sách là kết quả của những thoả thuận lợi ích, thương lượng chính trị, của việc giải quyết các vấn đề quốc kế dân sinh.
Chính sách có thể tốt!
Chính sách có thể không tốt!
Vì thế, để có chính sách tốt, để những vấn đề cuộc sống được phản ánh đầy đủ, kịp thời vào quá trình ban hành chính sách; để chính sách làm ra có thể ‘đi vào cuộc sống’, thì điều quan trọng, là hoạch định chính sách phải hướng tới các giá trị cơ bản chung, và hạn chế tác động của các lợi ích cục bộ, thiên vị, ‘tham nhũng chính sách’…
3. Hoạch định chính sách vì dân chủ
Chính sách còn là vấn đề của công bằng và dân chủ.
Chính sách không chỉ là sản phẩm của riêng nhà nước, mà còn phản ánh ý nguyện, và có sự tham gia của người dân. Các chính trị gia hoạch định chính sách. Nhưng một bài báo hay, một ý kiến hợp lý của thiểu số cộng đồng cũng có thể tác động thay đổi đề xuất chính sách. Chính sách muốn tốt thì không nên, và không thể ‘xa dân’.
4. Nâng cao năng lực chính sách
Để có chính sách vì dân, và việc hoạch định chính sách vì cuộc sống, bảo vệ, thúc đẩy các giá trị dân chủ, văn minh… thì cần có năng lực chính sách tương ứng.
Năng lực chính sách là khả năng của nhà nước/chính phủ trong việc xác định, đánh giá vấn đề công cộng, và phát triển các giải pháp chính sách phù hợp nhằm giải quyết vấn đề đó.
5. Hoạch định chính sách vì dân
Vì một cuộc sống tốt đẹp hơn, và để đạt được mục tiêu không ai bị bỏ lại phía sau, một trong những việc cần, và quan trọng của Nhà nước, là nâng cao năng lực chính sách (nói chung) để góp phần hoạch định được chính sách tốt, vì dân./.
Nguyễn Anh Phương
[…] Năng lực hoạch định chính sách […]